1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ
(αριθμός διαλέξεων 1)
2. ΘΕΩΡΙΕΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
Έννοια περιφερειακής ανάπτυξης, δείκτες μέτρησής της. Διάρθρωση παραγωγικών τομέων και κλάδων στις περιφέρειες. Διαφοροποιήσεις των περιφερειακών παραγωγικών δομών. Διαδικασία περιφερειακής ανάπτυξης. Διαμόρφωση των περιφερειακών ανισοτήτων. Ερμηνείες του φαινομένου της άνισης γεωγραφικής ανάπτυξης. Άνοδος – πτώση – άνοδος περιοχών. Οι περιφέρειες τείνουν να συγκλίνουν ή να αποκλίνουν.
θεωρίες αυτό-εξισορρόπησης/ανάπτυξης: Σταδίων, Διαπεριφερειακού εμπορίου, Μοντέλα εξαγωγικής/οικονομικής βάσης, Έλλειψης/αφθονίας πόρων, Περιφερειακού δυισμού, Τομεακής διάρθρωσης.
Θεωρίες ανισορροπίας / υπανάπτυξης: Σωρευτικής αιτιότητας, Πόλοι ανάπτυξης, Εξάρτησης – Υπανάπτυξης, Εσωτερικής αποικίας, Συνάρθρωσης των τρόπων παραγωγής, Φαύλων κύκλων ανάπτυξης, Εργατικού δυναμικού-ανταγωνισμού των επιχειρήσεων.
(αριθμός διαλέξεων 4)
3. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ – ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
Περιφερειακή πολιτική: Γιατί χρειάζεται, άμεση και έμμεση
Πρόγραμμα περιφερειακής ανάπτυξης: Τι είναι πρόγραμμα, βασικά στάδια
Αξιολόγηση μεγάλων προγραμμάτων (π.χ. ΚΠΣ, Ολυμπιακοί Αγώνες)
(αριθμός διαλέξεων 3)
4. Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΥΠΑΙΘΡΟΥ
Μεταβολές στην έννοια της υπαίθρου. Οι θεωρητικές προσεγγίσεις για την ύπαιθρο. Εμπειρικοί ορισμοί της υπαίθρου. Σχέσεις πόλης – υπαίθρου και οι μεταβολές της στη διάρκεια του χρόνου. Πολιτικές για την ανάπτυξη της υπαίθρου.
(αριθμός διαλέξεων 4)
5. ΧΩΡΙΚΗ ΥΠΟΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΠΟΡΩΝ: ΦΥΣΙΚΑ ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ – ΕΝΕΡΓΕΙΑ - ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ
Φυσικά διαθέσιμα, πόροι, φυσικά αποθέματα, ενέργεια. Η επίδραση του ανθρώπου στο περιβάλλον στο παρελθόν - σήμερα. Αξιοποίηση των πόρων. Οικολογία. Οικολογικές κινητοποιήσεις με περιφερειακή διάσταση.
(αριθμός διαλέξεων 2)
6. Η ΠΟΛΗ ΚΑΙ Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ
Τι ορίζεται ως πόλη. Ποιοι είναι οι παράγοντες που καθορίζουν τη διαδικασία αστικοποίησης. Ποιες προϋποθέσεις απαιτούνται για να υπάρξει σημαντική αστικοποίηση. Γιατί δημιουργούνται οι πόλεις, τι ανάγκες εκπληρώνουν (π.χ. πόλεις αετοφωλιές – πόλεις κάστρα), τι πλεονεκτήματα παρέχουν. Ποιοι παράγοντες μπορεί να περιορίσουν το μέγεθος της πόλης. Υπάρχει "άριστο" μέγεθος πόλης. Γιατί αναπτύσσονται πόλεις σε κάποια σημεία και όχι σε άλλα.
Η ιστορική εξέλιξη της πόλης - διαδικασία αστικοποίησης. Ταξινόμηση των πόλεων. Ποιες συνθήκες οδήγησαν στην εμφάνιση των πόλεων για πρώτη φορά. Ποιες είναι οι συνθήκες για την ανάπτυξη των διαφόρων τύπων πόλεων: της προβιομηχανικής πόλης (πολιτικής πόλης, εμπορευματικής πόλης), της βιομηχανικής πόλης, της μεταβιομηχανικής πόλης, της πόλης στις υπανάπτυκτες χώρες. Ιστορικά παραδείγματα από διάφορες χώρες.
(αριθμός διαλέξεων 3)
7. ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ ΤΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝ. ΣΧΕΣΕΙΣ, ΙΕΡΑΡΧΙΑ, ΑΝΤΑΛΛΑΓΕΣ. ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΟΙΚΙΣΜΩΝ-ΚΕΝΤΡΙΚΟΙ ΤΟΠΟΙ
Λειτουργίες και σχέσεις μεταξύ των οικισμών. Ιεράρχηση και ταξινόμηση των οικισμών. Διάκριση αστικών - αγροτικών οικισμών. Όρια επιρροής μεταξύ των οικισμών. Μετακινήσεις και ροές ανθρώπων, προϊόντων, πληροφοριών. Μορφές συστήματος οικισμών. Μοντέλα περιγραφής συστημάτων οικισμών: Θεωρία των κεντρικών τόπων, ιεραρχία των οικισμών- κανόνας τάξης μεγέθους, κυρίαρχης πόλης, χωρική αλληλοσυσχέτιση - νόμος Reilly, μοντέλο διάχυσης. Πεδίο επιρροής, κέντρο - περιφέρεια. Η διάδοση της ειδικευμένης πληροφορίας, των τεχνολογικών καινοτομιών και της ανάπτυξης μέσα από το σύστημα οικισμών.
(αριθμός διαλέξεων 3)
8. ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΟΥ ΑΣΤΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ-ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ
Η εσωτερική δομή της πόλης: οικολογικά, γεωγραφικά και οικονομικά μοντέλα οργάνωσης της πόλης. Ομόκεντρων ζωνών, τομεακής οργάνωσης και πολλαπλών πυρήνων. Χωροθέτηση κατανομή και διάταξη δραστηριοτήτων στο εσωτερικό της πόλης - σύστημα zonning. Κατανομή πυκνοτήτων. Προγράμματα αναζωογόνησης περιοχών.
Αγορά αστικού εδάφους, διαφοροποίηση των τιμών αστικής γης. Τι καθορίζει την αξία της γης στις αστικές περιοχές. Ποιοι είναι οι παράγοντες που καθορίζουν τη χωρική κατανομή της κατοικίας, των οικονομικών και κοινωνικών δραστηριοτήτων στο εσωτερικό των πόλεων (γαιοπρόσοδος – προγράμματα αστικής ανάπλασης))
Αυθαίρετη δόμηση (κύρια – παραθεριστική κατοικία). Αίτια, συνέπειες.
(αριθμός διαλέξεων 2)
Σύνολο διαλέξεων: 11 εβδομάδες x 2 διαλέξεις/εβδομάδα = 22 διαλέξεις
Οι διαλέξεις θα γίνουν από τον διδάσκοντα, εκτός από τις περιπτώσεις που θα γίνουν από προσκεκλημένους ειδικούς στο αντικείμενο. Οι σχετικές ανακοινώσεις θα αναρτώνται στην ενότητα Νέα Μαθημάτων/Ανακοινώσεις.
